วีเนียร์ (Veneer) และ ครอบฟัน (Crown) เป็นหัตถการเพื่อปรับรูปร่าง สี และความแข็งแรงของฟัน เหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาฟันห่าง ฟันบิ่น ฟันสีไม่สม่ำเสมอ หรือฟันที่สูญเสียเนื้อฟันไปมาก
วีเนียร์ (Veneer) มี 2 ประเภทหลัก
1. Composite Veneer (คอมโพสิตวีเนียร์)
- ใช้วัสดุเรซินสีเหมือนฟัน (วัสดุเดียวกับที่ใช้อุดฟัน)
- ใช้เวลาทำ 1–2 ครั้ง หรือเสร็จได้ ภายในวันเดียว (ประมาณ 3–4 ชั่วโมง / 8 ซี่)
- ค่าใช้จ่ายน้อยกว่า เหมาะกับผู้ที่ต้องการแก้ปัญหาเล็กน้อย เช่น ฟันห่าง ฟันบิ่น ฟันสีไม่เสมอ
- อายุการใช้งานสั้นกว่า โดยเฉลี่ย 3–5 ปี ก่อนต้องขัดหรือเปลี่ยนใหม่
2. Ceramic Veneer (วีเนียร์เซรามิก)
- ทำจากวัสดุเซรามิกคุณภาพสูง แข็งแรง ทนทาน และเงางามใกล้เคียงฟันธรรมชาติ
- ต้องพิมพ์ปากหรือสแกนดิจิทัล ส่งไปผลิตที่ห้องแล็บ
- ใช้เวลาพบทันตแพทย์ประมาณ 2–3 ครั้ง
- อายุการใช้งานยาวนานกว่า โดยเฉลี่ย 10–15 ปี หากดูแลดี
สรุปความแตกต่าง Veneer & Crown
| ประเภท | ความเหมาะสม | จำนวนครั้ง | อายุการใช้งาน |
|---|---|---|---|
| Composite Veneer | ฟันห่าง ฟันบิ่น สีไม่สม่ำเสมอ งบประมาณจำกัด | 1–2 ครั้ง (3–4 ชม./8 ซี่) | 3–5 ปี |
| Ceramic Veneer | ต้องการความสวยงาม แข็งแรง เงางามใกล้เคียงฟันจริง | 2–3 ครั้ง | 10–15 ปี |
| Crown | ฟันผุ/แตกมาก รักษารากแล้ว ต้องการความแข็งแรงสูง | 2–3 ครั้ง | 10–15 ปี+ |
ขั้นตอนและจำนวนครั้งที่ใช้โดยทั่วไป
ครั้งที่ 1: ตรวจประเมิน วางแผน และถ่ายแบบ
ใช้เวลา: 30–60 นาที สิ่งที่ทำ:
- ซักประวัติและความต้องการของคนไข้ (เช่น ต้องการเปลี่ยนสี รูปทรง หรือความยาวของฟัน)
- ตรวจฟัน เหงือก การสบฟัน และการเรียงตัว
- ถ่ายภาพใบหน้า รอยยิ้ม และฟันเดิม (Before-After)
- พิมพ์ปาก หรือสแกนฟันดิจิทัล (Digital Impression)
- ในกรณี Full Smile Design อาจมีการทำ Digital Smile Design (DSD) หรือ Mock-up
บางคลินิกใช้เวลาครั้งนี้ในการวางแผนร่วมกับแลบ เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนก่อนตัดสินใจ
ครั้งที่ 2: เตรียมฟัน (Tooth Preparation) และใส่ชั่วคราว
ใช้เวลา: 1–2 ชั่วโมง สิ่งที่ทำ:
- กรอเตรียมผิวฟันเฉพาะส่วนที่จำเป็นเพื่อความสวยงามตามแผนการรักษา
- ถ่ายแบบ/สแกนฟันเพื่อส่งแลบผลิตชิ้นงานเซรามิก
- ใส่วีเนียร์ชั่วคราว (Temporary Veneer) ให้ใกล้เคียงกับแบบจริง
- นัดหมายครั้งถัดไปเพื่อใส่ชิ้นงานจริง (ประมาณ 7–10 วัน)
ระหว่างใส่ Temporary Veneer สามารถทดลองรอยยิ้มและแจ้งปรับแก้ได้ก่อนยึดถาวร
ครั้งที่ 3: ใส่วีเนียร์ถาวร (Try-in & Cementation)
ใช้เวลา: 1–2 ชั่วโมง (ขึ้นกับจำนวนซี่) สิ่งที่ทำ:
- ทดลองใส่วีเนียร์จริง (Try-in) เพื่อตรวจสอบรูปทรง สี และขนาด
- หากพอใจ → ยึดด้วยซีเมนต์พิเศษ (Resin Cement)
- ขัดเงาและตรวจสอบการสบฟัน
- ถ่ายภาพหลังทำ เปรียบเทียบ Before-After
หากพบจุดสบผิดปกติหรือขอบไม่เรียบ อาจนัดปรับแต่งเพิ่มเติมภายหลัง
ครั้งที่ 4 (ถ้ามี): เช็กและติดตามผล (Follow-up)
ใช้เวลา: 15–30 นาที สิ่งที่ทำ:
- นัดติดตามภายใน 1–2 สัปดาห์หลังใส่วีเนียร์
- ตรวจการสบฟัน ความแนบสนิท และสี
- ขัดเงาเพิ่มเติมถ้าจำเป็น
สรุปจำนวนครั้ง
| ครั้ง | รายละเอียด | เวลาประมาณ |
|---|---|---|
| ครั้งที่ 1 | ตรวจ วางแผน เก็บข้อมูล | 30–60 นาที |
| ครั้งที่ 2 | เตรียมผิวฟันและบันทึกข้อมูลเพื่อสั่งทำงานจริง | 1–2 ชม. |
| ครั้งที่ 3 | ใส่วีเนียร์จริง | 1–2 ชม. |
| ครั้งที่ 4 (ถ้ามี) | เช็กการสบ / ติดตามการรักษา | 15–30 นาที |
รวมใช้เวลาประมาณ 1–3 สัปดาห์ ขึ้นอยู่กับความพร้อมของแลบและคนไข้ * ขั้นตอนอาจแตกต่างไปตามสภาพช่องปากและโครงสร้างฟันของแต่ละบุคคล
